Występujące w Europie gatunki bylicy to chwasty i rośliny ruderalne. Niektóre z bylic to rośliny lecznicze, jak: bylica cytwarowa czy bylica piołun, oraz rośliny przyprawowe, jak: bylica estragon i bylica piołun. W Polsce spotykamy siedem gatunków bylic: bylicę pospolitą, bylicę piołun, bylicę boże drzewko, bylicę estragon, bylicę polną, bylicę pontyjską oraz bylicę nadmorską. Najczęściej spotykanym gatunkiem jest bylica pospolita. Kwiaty bylicy zebrane są zwykle w drobne koszyczki, które zwisają lub u niektórych gatunków są wzniesione. Bylice należą do roślin wiatropylnych, a ten sposób rozmnażania jest u bylic zjawiskiem wtórnym, charakterystycznym dla roślin z odkrytych, rozległych terenów.

Bylica pospolita

Bylica pospolita jest w Europie Środkowej gatunkiem najliczniej występującym. Jest byliną osiągającą w zależności od warunków od 60 do 120 cm wysokości. Cała roślina ma balsamiczny zapach. Łodyga bylicy pospolitej jest rozgałęziona, a jej liście są pierzastosieczne. Górna powierzchnia blaszki jest ciemnozielona, zaś dolna białawo owłosiona.

Koszyczki kwiatowe mają około 5 mm długości i są barwy żółtej lub czerwonej. Brzeżne kwiaty są żeńskie, a wewnętrzne obupłciowe. Owocem bylicy pospolitej jest niełupka. Bylica pospolita jest rośliną wieloletnią. W Polsce występuje na niżu oraz w górach (aż po regiel dolny). Rośnie wysypowo na polach, w zbożach ozimych, w sadach, ogrodach oraz nad brzegami rzek, przy płotach, drogach, w rowach i na placach budowy. Rozmnaża się z nasion, a jedna roślina może wydać nawet do kilkudziesięciu tysięcy nasion.

Korzeń bylicy pospolitej zawiera azulenowy olejek eteryczny, żywicę i garbniki. Ziele bylicy (Herbe Artemisiae) zawiera związki żywicowe i inulinę.

Bylica piołun

Bylica piołun jest w Polsce rośliną ruderalną, ale w wielu krajach Europy i w Stanach Zjednoczonych jest uprawiana. Jest byliną lub półkrzewem o bardzo charakterystycznym zapachu. Łodygi i liście bylicy piołun są barwy srebrzystoszarej. Dorasta do 40, a w sprzyjających warunkach do nawet 120 cm. Jej kwiaty są jasnożółte, a koszyczki zwisłe. Bylica piołun rozmnaża się zarówno z nasion, jak i wegetatywnie z części podziemnych.

Olejek eteryczny uzyskiwany z bylicy piołun ma on właściwości toksyczne i zawiera: azulen, trujący tujon, absyntynę. Bydło omija roślinę, a w przypadku jej spożycia nadaje ona mleku gorzki, nieprzyjemny smak.
Bylica piołun ma zastosowanie jako roślina lecznicza, aromatyczna i przyprawowa. Jej ziele (Herba Absinthii) wykorzystywane jest do produkcji absyntu i wermutu, a także jako roślina barwierska. Większe dawki olejków eterycznych tej rośliny są trujące.

Bylica estragon

Bylica estragon jest byliną uprawianą zarówno w Polsce, jak i w Europie. Często można ją spotkać zdziczałą. Dorasta do wysokości 120 cm. Koszyczki kwiatowe bylicy estragon są żółtawe, zwisające, kształtu kulistego o średnicy ok. 3 mm. Koszyczki występują na roślinie bardzo licznie, tworząc luźne wiechy. Bylica estragon stosowana jest do wyrobu octu, musztardy i likierów.

Bylica rozpoczyna kwitnienie zwykle w połowie lipca, a szczyt jej pylenia przypada na trzecią dekadę lipca oraz pierwszą i drugą dekadę sierpnia. Najwyższe stężenia pyłku bylicy notowane są na terenach podmiejskich w godzinach 10-15, a w centrach dużych miast w godzinach 14-19.

Uczulenie na alergeny pyłku bylicy jest trzecią co do częstości (po pyłku traw i brzozy) przyczyną alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i spojówek wywołanego przez alergeny pyłkowe w Polsce. Większość objawów alergicznego nieżytu nosa w okresie późnoletnim wywołanych jest właśnie przez alergeny pyłku bylicy.

Alergeny główne pyłku bylicy wywołują odczyny krzyżowe z wieloma innymi alergenami roślinnymi. U części chorych uczulonych na alergeny pyłku bylicy obserwowane są objawy zespołu alergii jamy ustnej po spożyciu niektórych owoców i warzyw (selera, jabłka, marchwi, ziół – szczególnie rumianku i przypraw).

Zarówno ziarna pyłku bylicy, jak i jej liście zawierają nie tylko alergeny białkowe, ale również półtoraterpeny (seskwiterpeny), odpowiedzialne za powietrznopochodny wyprysk kontaktowy.

Opracowanie: dr n. med. Piotr Rapiejko, Ośrodek Badania Alergenów Środowiskowych