Jednym z najważniejszych objawów pozwalających na różnicowanie alergicznego nieżytu nosa i zapalenia zatok przynosowych jest obecność wodnistej wydzieliny oraz kichania. W Polskich standardach leczenia nieżytów nosa (PoSLeNN – Alergologia Polska 2013, S1:1-167) opublikowany został prosty schemat diagnostyczny ułatwiający wstępną diagnostykę chorych z objawami nieżytu nosa.

Obecność wodnistej wydzieliny z nosa oraz kichania (szczególnie salwami, po kilkanaście razy) jest objawem bardzo charakterystycznym dla alergicznego nieżytu nosa. Występowanie ww. objawów oraz objawów ze strony spojówek oczu jest tak charakterystyczna dla alergicznego tła choroby, że rozpoznanie alergicznego nieżytu nosa jest bardzo prawdopodobne. Jeśli objawy występują zwykle o tej samej porze roku czy wręcz w tym samym miesiącu, nasilają się w słoneczne dni w czasie pobytu poza domem, może to wskazywać na alergiczny nieżyt nosa wywołany uczuleniem na alergeny pyłku roślin. Znając miesiąc występowania objawów chorobowych, z pomocą kalendarza pylenia roślin można wytypować wstępnie najbardziej podejrzane alergeny. Jeśli chory zgłosił się na wizytę w trakcie objawów chorobowych, warto sprawdzić, jakie alergeny w naszym regionie znajdują się aktualnie w najwyższym stężeniu. Znajomość aktualnych i prognozowanych danych stężenia pyłku roślin jest szczególnie istotna w latach, w których występują anomalie pogodowe (np. długo utrzymująca się zima jak w 2013 roku lub wczesna wiosna jak w 2014 roku).

Jeśli chory nie zgłasza obecności wodnistej wydzieliny i kichania, może to wskazywać na inne niż alergiczne tło schorzenia, jednak nie wyklucza to alergii. W przypadku uczulenia na alergeny wewnątrzdomowe (alergeny roztoczy kurzu domowego lub zwierząt domowych) oraz alergeny zawodowe, jeśli ekspozycja na alergen jest niewielka, jedynym objawem schorzenia może być upośledzenie drożności nosa (i/lub ujść zatok i trąbek słuchowych).

Ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, podobnie jak upośledzenie węchu, jest charakterystyczne dla przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Obecność dolegliwości bólowych w rzucie nosa i zatok przynosowych jest objawem charakterystycznym przede wszystkim dla ostrego zapalenia zatok przynosowych. W każdym wątpliwym przypadku należy rozważyć wykonanie badania endoskopowego jam nosa (lub dokładnego badania rynoskopowego po obkurczeniu błony śluzowej małżowin nosowych).

 

Opracowanie: dr n. med. Piotr Rapiejko, specjalista otolaryngolog