Profilaktyczna premedykacja (glikokortykosteroid doustnie lub dożylnie w przypadku pozaplanowych badań oraz lek przeciwhistaminowy) przed podaniem jodowego środka kontrastującego (RCM) nie powinna być stosowana rutynowo u wszystkich pacjentów z powodu braku dowodów na skuteczność takiego postępowania. Częstość reakcji niepożądanych (w tym anafilaksji) na RCM występuje u od 5 do 8% pacjentów otrzymujących RCM, jednak reakcje zagrażające życiu występują z częstością <0,1% podań.
Częstość reakcji anafilaktycznych na środki kontrastowe używane w radiologii obniża się w kolejności od jonowych środków o wysokiej osmolarności, poprzez jonowe środki o niskiej osmolarności, do pochodnych gadolinu (niejodowe środki kontrastowe). Większe ryzyko rozwoju anafilaksji mają pacjenci pomiędzy 20 a 50 r.ż., chorzy na astmę lub inne choroby atopowe oraz pacjenci z chorobami układu krążenia. Największe zagrożenie anafilaksją – od 16% do 44% – mają pacjenci, którzy przebyli już taką reakcję po podaniu RCM.
Tylko w niewielkiej grupie pacjentów uczulonych na jodowe środki kontrastowe testy skórne i testy serologiczne będą przydatne, gdyż w większości nie można potwierdzić immunologicznych mechanizmów reakcji.
Proponowany schemat premedykacji u pacjentów z wysokim ryzykiem anafilaksji: 50 mg prednizonu (dzieci: 0,7 mg/kg) doustnie 13 godzin, 7 godzin i 1 godzinę przed podaniem RCM oraz lek przeciwhistaminowy doustnie 1 godzinę przed podaniem RCM. W przypadkach nagłych: 200 mg hydrokortyzonu (dzieci: 1 mg/kg) dożylnie 4 godziny przed podaniem RCM.
Źródło: Anafilaksja. Sytuacje szczególne Wybrane zagadnienia dla alergologów dr n. med. Łukasz Błażowski, prof. dr hab. n. med. Barbara Rogala, dr hab. n. med. Ewa Cichocka-Jarosz, prof. dr hab. n. med. Jerzy Kruszewski, prof. dr hab. n. med. Piotr Kuna, prof dr hab. n. med. Bolesław Samoliński
