W ocenie ryzyka wystąpienia anafilaksji należy brać pod uwagę możliwość działania czynników współistniejących (kofaktorów), które niezależnie od alergenu promują wystąpienie objawów klinicznych nawet w 39% przypadków anafilaksji u dorosłych i w 18% przypadków anafilaksji u dzieci. Mechanizm działania niektórych kofaktorów w anafilaksji polega prawdopodobnie na uszkodzeniu ścisłych połączeń między komórkami nabłonka, w wyniku czego zwiększa się przepuszczalność nabłonka dla alergenów.
Kofaktory mogą być:
- czynnikami wewnętrznymi bez możliwości modulowania reakcji immunologicznych (choroby atopowe takie jak astma, zwłaszcza w połączeniu z alergią pokarmową, choroby układu krążenia, zwiększone stężenie tryptazy w surowicy krwi, mastocytoza);
- czynnikami zewnętrznymi, które w wyniku różnych mechanizmów działania mogą nasilać spadek ciśnienia tętniczego oraz skurcz drzewa oskrzelowego (inhibitory ACE, beta-adrenolityki, leki diuretyczne, leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego, jodowe środki kontrastowe, kodeina, fluorochinolony);
- czynnikami interferującymi z reakcjami immunologicznymi (wysiłek fizyczny, alkohol, choroby infekcyjne, NLPZ, stres, okres przedmenstruacyjny, zmiany hormonalne np. w okresie laktacji).
Źródło: Anafilaksja. Sytuacje szczególne Wybrane zagadnienia dla alergologów dr n. med. Łukasz Błażowski, prof. dr hab. n. med. Barbara Rogala, dr hab. n. med. Ewa Cichocka-Jarosz, prof. dr hab. n. med. Jerzy Kruszewski, prof. dr hab. n. med. Piotr Kuna, prof dr hab. n. med. Bolesław Samoliński
